domenica 21 ottobre 2012

Tempiesina (o Gadduresa) e Filunzana

Sa Tempiesina (o Gadduresa) e sa Filunzana sunt duos cantos chi si faghent sempre unu fattu a s'atteru. In custa registrazione Maludrottu accumpazat a chiterra 4 cantadores, duos mascios e duas feminas: Emanuele Bazzoni, Pino Masala, Sara Satta e Noemi Mulas.
Dae su canale de 7obia



Paraulas

(Tempiesina)

Canta la timpiesina
comu canta maddalena
canta la timpiesina
comu canta Maddalena

Saldigna di la Deledda
a comu t'ani discritta
alla rai l'ani ditta
che è melodiosa e bedda

T'ammenti cosa mi disti
un tempu cando mi amai
chi meddu preferiisti
morì chi lassammi mai

Si aissi forza bastanti
pa pudemmi incatinà
si aissi forza bastanti
pa pudemmi incatinà

(no l'appo cumpresu)
chi tramanda la to' cara
(no l'appo cumpresu)
chi tramanda la to' cara

Chi ca po' andacci a piddà
di chista femina mia
si essi a fora mi lea
in casa no possu sta'

Chista risa chi mi fai
ogni olta chi mi idi
o è geniu lu chi m'hai
o è chi di me ti ridi

Semmu inuti pa cantà
chisti canzoni d'amori
no cantu pa fà furori
ch'aggiu ancora d'imparà

(Filunzana)

Cando a mesa manzanada
m'ides passende in carrera
passo pro te palma era
pro ti dare una mirada

Subra a cust'urna sagrada
chi appo lagrimende a rios
sa nina de sos ojos mios
este inoghe sepultada

Itte bella melodia
regala sa primavera
friscas e bentosas areas
nottes serenas ebbia

Su manzanu a sa primm'ora
su bellu cantu formare
dae drommida ischidare
sa nostalgica aurora

giovedì 18 ottobre 2012

Muttos

Muttos de amore cantados dae Giovanni Maria Faedda e Gianni Denanni in d'una registrazione de Videolina. Sos sonadores no isco chie sient. Si calchiunu l'ischit pro piaghere mi lu nerada.
Dae su canale de 7obia


Paraulas

Un'aviatore
est devidu arrivare
dae su continente
bos chelzo saludare
sos chi sezzis presentes
a mannos e minores

In chelu sas istellas
mi aggrada de mirare
cando sunt risplendentes
bos chelzo augurare
a tottu sos presentes
cosas bonas e bellas

Colorida Carmela
sa zente s'incammina
sa festa ch'est in Mara
tue ses sa reìna
ca sa bellesa est rara
dei custa carrera

Sa banda musicale
la sunt preparende
pro faghere sa sonada
asculta rosa amada
ca a tie lu so fattende
custu primu signale

Bida l'appo sa nave
cun sa vela indorada
totta coperta 'e nie
si abbandonas a mie
colombina istimada
faghes peccadu grave

Accollu pioende
ma abbà sa cariasa
ch'est totta fiorida
cun tegus oe e crasa
goi totta sa vida
mi cheria gioghende

PS. Si podet dare chi b'appet un'errore in su primu versu de s'ultimu muttu, si calchi unu cheret curreggere bastu chi mi lu nerada! Grazie

Muttu prolungadu

Su muttu prolungadu est una cantada a muttu meda pius longa, chi sighit un pretzisu testu chena sos giros chi si faghent in d'unu muttu normale. De su muttu però cunservat sa cadenza e su tonu.
In cust'esempiu Emanuele Bazzoni cantat su "Muttu de dispedida" de Antonio Stefano Demuru cantadore de sa prima medade se su '900 (e paesanu meu). Accumpanzant cun sa chiterra Nino Manca e cun sa fisarmonica Gianuario Sannia.
Dae su canale caltazzu92


Paraulas

Adiu e bonasera
zent'amada bos lasso
su coro meu inoghe

Su chi bos naro a boghe
cunfido e lu declaro
su chi a boghe bos naro
est giustu comente Deu

Adiu e bonasera
zent'amada bos lasso
inoghe su coro meu

Custu populu intreu
cun piaghere e gustu
populu intreu custu
ringratzio e adoro

Adiu e bonasera
zent'amada bos lasso
inoghe su meu coro

Unidos cun decoro
bois sezzis, già bos vido
cun decoro unidos
bois sezzis dignamente

Su coro meu inoghe
adiu e bonasera
bos lasso amada zente

So gratu immensamente
pro cust'onore fattu
immensamente gratu
bos so zente educada

Su coro meu inoghe
adiu e bonasera
bos lasso zente amada

Sa presente serada
l'at fatta ennere in mente
sa serada presente
a monte no la passo

Su coro meu inoghe
adiu e bonasera
zent'amada bos lasso

E bois cun ispasso
vivedas sempre goi
e cun ispasso bois
fattedas a manera

Su coro meu inoghe
zent'amada bos lasso
adiu e bonasera

Custa cantada vera
sempre attonada e giusta
cantada vera custa
conclùo in custa zona

Su coro meu inoghe
zent'amada bos lasso
adiu e sera 'ona

E infine perdona
populu in custu fine
e perdonami infine
cantende ca m'avvio

Su coro meu inoghe
zent'amada bos lasso
bonasera e adiu

e custa cantada vera
su coro meu inoghe
zent'amada bos lasso
adiu e bonasera
adiu e bonasera

Nuoresa

Unu cantu a sa Nuoresa de unu grade cantadore comente Giovanni Maria Faedda chi at sempre cunservadu sa cantada "a s'antiga", chena puntare mai troppu a sa potentzia de sa oghe, ma sempre chilchende sa melodia e su sentimentu in sa cantada. A sa chiterra Tony Masia
Dae su canale SuperTonymasia


Paraulas


No chelzo chi piangas
mai cun dolore
pro dare pius turmentu
a cust'amore

 

E sento su calore
in dogni vena
cando pianghes forte
vidas, penas

Torra prestu serena
e tranquilla
no bagnes de piantu
sas pupillas

Pro falsa iscintilla
no cherio
de formare sas lagrimas
a rios

Certu si lu podìa
su piantu calmare
dae mortu a vida
dia torrare

Si podìat toccare
su coro ei sa mente
comente appo a tie
solu presente

Anima innotzente
su piantu cessa e rie
ca in su mundu bramo
solu a tie

mercoledì 17 ottobre 2012

Muttos de Amore

Muttos de amore cantados dae Francesco Demuru cun Emanuele Bazzoni accumpanzados da Nino Manca a sa chiterra e Gianuario Sannia a sa fisarmonica.
Dae su canale caltazzu92



Paraulas

Dae sa idriera
appo idu sa luna
cando fit ispuntende
appen bona fortuna
sos chi sunt iscultende
in custa bella sera

Sa rundine olende
s'est pesada a cantare
innos de primavera
so ennidu a bos dare
su meu bona sera
a so chi sunt iscultende

Sa bellesa de Ollolai,
Mamoiada e Berchidda
a ospitare sa zente
comente in custa idda
gioventude attraente
no nd'appo idu mai

Sa musica sonende
faghet resuscitare
su mortu dae sa tumba
imparende a bolare
pares una columba
cando t'ido passende

Giro goi e gai
in chilca 'e su tesoro
ando fin'a inie
pro un'atteru coro
chi mi lasse a tie
no bi crettas mai

Sas mastras de iscola
passizzana in funtana
chimbe oltas a s'annu
sa pizzinna bajana
faghet peccadu mannu
a drommire a sa sola

Ischema de cantu de sos muttos

Sos muttos o mutos sunt forsi sa cantada pius allegra de su cantu a chiterra e sunt dae sempre cantados in tottas sas garas e in sas registraziones de cassettas e cd.
Sa difficultade pius manna pro chi los cheret cantare est de seguru s'ischema de sas rimas: sos muttos sunt pro sa mazore parte sestinas (Franco Denanni nde cantat unu chi este una ottava), chi devimus biere comente duas terzinas. Sa prima terzina faghet de introdutzione a su messaggiu printzipale chi est in sa segunda terzina. Sa chi cumandat sas rimas cando si cantant sos muttos est però sa prima terzina. Incominzamu a los cumprender mezzus cun d'un'esempiu:

Sas monzas de Paule

falan a passizzare 
a su cunventu nou
los diant interrare
su coro meu e tou
tott'in d'unu baule

Sos culores ch'appo impittadu pro evidentziare sos versos faghet notare dae subitu comente sos versos de sa prima e de sa segunda terzina sient ligados segundu un'ischema A B C B C A.


Idimus como un'isterrida cumpleta e comente la cantare. Primm'e tottu si cantat sa prima terzina gasi coment'est, poi si incominzat a cantare un versu de sa prima terzina sighidu dae sos tres de sa segunda rispettende unu pretzisu ordine (sa chi cumandat sa rima est sa prima terzina).

Idimus s'esempiu e poi lu cummentamus:

1)
Sas monzas de Paule
falan a passizzare 
a su cunventu nou

2)Sas monzas de Paule  

los diant interrare
su coro meu e tou
tott'in d'unu baule

3)falan a passizzare  

tott'in d'unu baule
su coro meu e tou
los diant interrare 

(cominzat su pezzu pius altu e veloce)

4)a su cunventu nou
los diant interrare 
tott'in d'unu baule
su coro meu e tou

Cun s'ischema in dainanti idimus de cumprendere comente funzionat:

1. Si cantat sa prima terzina (poi amus a cantare in quartinas)
2. Si cantat su primu versu de sa prima terzina ("Sas monzas de Paule") e sa segunda gasi comente est iscritta a incominzu (notare chi in custa quartina chi amus creadu su primu e s'ultimu versu sunt in rima)
3. Si cantat su segundu versu de sa prima terzina ("falan a passizzare") sighidu dai s'ultimu versu de sa segunda terzina chi innati fit s'ultimu versu de sa quartina chi amus cantadu in su puntu 2 ("tott'in d'unu baule"), poi ponimus su segundu versu de sa segunda terzina ("su coro meu e tou") e a ultimu ponimus su versu de sa segunda terzina chi nos est restadu ("los diant interrare ") (chi est in rima cun su primu versu de sa quartina 2)
4) Si faghe sa matessi cosa ch'amus fattu in su puntu 3 però cantende s'ultimu versu de sa prima terzina ("a su cunventu nou") e girende sos versos de sa segunda terzina de conseguenscia comente in s'ischema de subra



Variasciones
- Invece de cantare sa "4)" si torrat a cantare sa "2)"
- Invece de tancare subitu sa "4)" si faghet una nota de suspensione (penso chi siet un'accoldu de settima) e si torrat a cantare s'ultimu versu ("su coro meu e tou")


Cunsizzos:
S'ischema de sas rimas no cheret imparadu meccanicamente ("Como canto su segundu versu de sa prima terzina, poi bi ponzo tale versu poi tale versu e via) ma imparadelu sighende sas rimas! Una 'olta chi l'imparades poi azzis a biere chi est pius fatzile a lu cantare chi a l'ispiegare a sos atteros!

martedì 16 ottobre 2012

Corsicana e Trallallera

Cantu a sa Corsicana e a Trallallera in Siniscola de Gianni Denanni, Antonio Porcu e Cinzia Boi accumpanzados a sa chiterra dai Nino Manca e a sa fisarmonica dai Claudio Dessena.
Dae su canale de bebipulman



Paraulas

Ni li buschi l'usignoli
so cantendi in allegria
consola li campagnoli
la soave melodia

Cittadella di Bastia
cittadella di lu cori
t'aggju tanta simpatia
palchi sei lu primu amori

Lu me' cori si ni vola
anda finu in terra sarda
prima era Monti di Mola
abali è la Costa Smeralda

Cantu è bedda la campagna
cando è totta fiorida
lu so' profumu ci invita
bedda mia in muntagna

Socu sempri in tribulia
e lu meu cori s'affanna
cantenditi la ninnìa
drommi tu cori di mamma

Candu lu soli si mori tottu in d'una
la notti veni e la dì s'imbruna
fai la ninna e fai la nanna
lu to' babbu è a la muntagna

 (Trallallera)

Ca no lu devo lassare
solu e chena cumpagnia
no podende balìare
sa costante idea mia

In su Limbara b'hat nie

e a sera bi fioccat
sa femina si nde rie
si s'omine no la toccat

Ni la villa in cuddha janna

biet sa pitzinna mia
dasa rosas a Juanna
pro mi leare a Maria

Cantu in Re

Sa mama de tottu sos cantos cantada da duas familias de cantadores connottas e famosas in tottu sas piathas de Sardigna: sos frades Franco e Gianni Denanni cantant cun Tino Bazzoni e su fizzu Emanuele. A los accumpanzare sunt Bruno Maludrottu a sa chiterra e Graziano Caddeo a sa fisarmonica.
Comente ultima cosa chelzo aggiunghere chi su Re si cantat in quartinas ma medas vias, comente in custu video, pro motivos de melodia e de cumprenscione da parte de su pubblicu si cantat una duina pro duas vias (calchi 'olta infatti paret ovviu chi che manchet calchi cosa).
Dae su canale de 7obia


Paraulas

Duas oras in caminu
solu pro cantare un'istella

So torradu messaggeri
pro bos dare una novella

Dai logu foristeri
benzo pro ti serenare

Solu a bider e dumandare
coment'istas e si ses sana

S'ingarrigu chi mi dana
est a ti narrere, Elena

Custu coro dae pena
pensas de lu liberare

Si ses gentile in s'amare
tue s'amore cumprendes

A chie est iscultende
sa bona notiscia do

Corsicana, La più bedda di Gaddura

In custu video Francesco Demuru cantat sa famosa poesia de Ciccheddu Mannoni accumpanzadu dae sa chiterra de Maludrottu. Su testu cumprendet puru sa parte finale de sa poesia chi no est istada registrada.
Su tipu de sa cantada est una variascione in tonalidade mazore de sa corsicana (chi normalmente si sonada in tonalidade minore)
Dae su canale caltazzu92



Tu se' nata par incantu
deliziosa elmosura
la meddu di Locusantu
la più bedda di Gaddura.

Se' bedda chi dugna cori
s'innamuriggja di te
pa l'occhj mei un fiori
ed è la meddu chi c'è.

E socu vecchju canutu
e socu a tempu passendi
però sempri burrulendi
comu m'eti cunnisciutu

(Finale della poesia)

Cantu campu decu fà
sempri onori a Locusantu
ch'è la tarra di l'incantu
di ca veni a istragnà.

La Patrona di Gaddura
l'emu noi in Locusantu
incurunata da cantu
cussi bedda criatura.

Ciccheddu Mannoni

Sitos de su Cantu a Chiterra

Inoghe bos posto una lista de sitos pienos de informasciones subra a su cantu a chiterra, sos cantadores e sos sonadores

www.cantosardoachitarra.it 
Wikipedia.org 
www.gentedisardegna.it 
www.regione.sardegna.it 

s'acciappat calchi cosa puru in www.sardegnadigitallibrary.it

Canales de riferimentu de YouTube

Custa est sa lista de sos canales de YouTube chi appo a impittare pro garrigare sos videos. 
Ovviamente su canale meu a sa sola no bastat pro s'idea de blog chi chelzo faghere quindi m'appo a fagher aggiuare dae sos mios collegas virtuales chi ponent videos de garas de cantu a chiterra.
Chie nde connoschet atteros chi sient interessantes e riccos che a custos pro piaghere mi lu nerat gasi idimus de los sighire.

caltazzu92 (su canale meu)

Unu grazie mannu a tottu sos chi m'ana autorizzadu a pubblicare sos videos dai sos canales insoro!
PS. Pro calchi canale so ancora aisettende sas autorizzatziones, quindi sa lista podet aumentare

domenica 14 ottobre 2012

Primu post

Custu blog naschet dae sa mia passione pro su cantu a chiterra, dae sa 'ozza de lu diffondere e dae su bisonzu de una risorsa in su mundu de internet chi fattet de archiviu de sos testos de su cantu a chiterra sardu.
Custu blog cheret essere unu logu inue sa zente chi at bisonzu de informatziones subra su cantu a chiterra, o solu chie est chilchende sas paraulas de una cantone pottat acciappare su chi est chilchende.
A manu a manu chi ada a crescher appo a ponner videos e testos, a manera chi chie si cheret accultzìare a custu mundu meravizzosu appet unu rifermimentu de itte cantare e de comente lu cantare. 
'Eo mi so acculziadu dae pagu a custa manera de cantare e ancora la so imparende, però chelzo chi sos appassionados che a mie no acciappent sas difficultades chi appo acciappadu 'eo cando appo incominzadu.
Sigomente devet essere unu blog de condivisione, sentidebos liberos de cummentare, dumandare e narrer sa 'ostra